Paragrafen

Niet financiële onrechtmatigheden
Vanaf 2022 is het verplicht om in het kader van de Wet fido en bijbehorende regelingen eventuele niet-financiële onrechtmatigheden te vermelden in de paragraaf Bedrijfsvoering. Binnen de gemeente Dordrecht verklaren wij dat ernaar beste weten geen niet-financiële onrechtmatigheden zijn geconstateerd in 2023.

Klachten
Wanneer iemand ontevreden is over de dienstverlening van een ambtenaar, kan diegene een klacht indienen bij de gemeente. Wordt de klacht niet naar tevredenheid opgelost, dan kan de klager een schriftelijke klacht indienen bij de Nationale Ombudsman. In 2023 zijn 112 klachten ingediend bij de gemeente Dordrecht. Dat is een minimale stijging ten opzichte van 2022.

Via het jaarverslag klachten wordt de raad separaat geïnformeerd over de inhoud van de klachten en de specifieke informatie die bij deze klachten hoort. Het jaarverslag klachten is hier te vinden.

Bezwaarschriften
Bij het schrijven van de paragraaf bedrijfsvoering was het jaarverslag van de adviescommissie bezwaarschriften nog niet binnen. Hierdoor is er nog geen zicht op het aantal behandelde bezwaarschriften door voornoemde adviescommissie. Hierover wordt de raad om die reden separaat geïnformeerd.

Behalve de door de adviescommissie behandelde bezwaarschriften, zijn er ook bezwaarschriften die niet ter advisering aan de commissie worden voorgelegd, maar waarbij het horen plaatsvindt door de portefeuillehouder of door ambtenaren.

In 2023 is als bijzonderheid een sterke stijging van het aantal ingediende WOZ-bezwaren gesignaleerd (5.425 in 2023 ten opzichte van 1.449 in 2022). Deze toename is voornamelijk toe te schrijven aan de waardestijging van woningen. De stijging van onroerende zaakbelasting wordt door de belastingbetaler veelal gekoppeld aan de hogere waarde van woningen. Dit maakt het voor bewoners interessanter om bezwaar aan te tekenen. Dit wordt verder gestimuleerd door de opkomst van no cure no pay-bedrijven (NCNP). Zij claimen eenvoudig en kosteloos bezwaar te maken voor de bewoner.

Hoewel het voor de bewoner inderdaad eenvoudig en kosteloos is, is dit niet het geval voor de gemeente. Bij gehele of gedeeltelijke honorering van het bezwaar moet de gemeente namelijk een kostenvergoeding betalen aan het NCNP-bedrijf. Deze kosten kunnen oplopen tot honderden euro's, en bij (hoger) beroep kan dit oplopen tot enkele duizenden euro's.

Frauderisico beheersing
De gemeente Dordrecht wordt hoofdzakelijk gefinancierd met overheidsgelden en gelden verkregen vanuit c.q. geheven bij de maatschappij zoals belastingen en leges. Het college van burgemeester en wethouders is verantwoordelijk voor het verantwoord omgaan met de bestedingen van deze gelden. Hiervoor is veel geregeld en vastgelegd in externe wet- en regelgeving zoals de Gemeentewet, aanbestedingswet, de cao en de Jeugdwet. Gemeente Dordrecht heeft processen ingericht, verricht interne controles en jaarlijks vindt een accountantscontrole plaats op de verantwoording van de gelden in de jaarrekening. Bij elke gemeente bestaat de mogelijkheid dat de regels (bewust) niet worden nageleefd, waardoor gehandeld wordt vanuit persoonlijke motieven en niet vanuit het belang van onze organisatie dan wel de maatschappij. In dat soort gevallen kan er sprake zijn van fraude. Dit is uiteraard niet gewenst.

Onze kader definitie van fraude is gebaseerd op de commissie besluit, begroten en verantwoorden (BBV): fraude omvat opzettelijke handelingen door één of meerdere personen binnen de organisatie, waarbij gebruik wordt gemaakt van misleiding teneinde een onrechtmatig of onwettig voordeel te behalen.

Potentieel frauderisico
Gedurende 2023 heeft naar ons beste geweten geen fraude plaatsgevonden. Het potentiële frauderisico van de gemeente Dordrecht wordt daarnaast als laag ingeschat. De belangrijkste overwegingen hierbij zijn een bij wet afgedwongen governance structuur (raad, college), geen sprake van verhoogd risico als gevolg van beloningen/bonussen (cao/WNT) en geen bijzondere c.q. bovenmatig risicovolle activiteiten die niet passen bij een gemeente. Hoewel de frauderisico inschatting laag is, zijn er verschillende risico's geïdentificeerd. Alle risico's hebben een lage kans van plaatsvinden. De belangrijkste frauderisico's zijn degene met een gemiddelde impact. Samenvattend hebben de belangrijkste risico's betrekking op het betalingsverkeer, de factuurverwerking, aanbestedingen en grondexploitaties. Hierin kan gedacht worden aan:

• het op onrechtmatige wijze onttrekken van gelden.
• het niet aanwezig zijn van vastgelegde functiescheiding tussen prestatiebeoordeling en goedkeuring van facturen.
• een niet onafhankelijke gunning of de schijn van belangenverstrengeling bij de gunning van opdrachten of selectie van aannemers.
• oneigenlijke beïnvloeding van de schattingen in de grondexploitaties.

Fraude volledig uitsluiten is, mede gezien de mogelijke samenspanning tussen functies bij alle organisaties, nooit geheel mogelijk. Wel is vastgesteld dat de geïdentificeerde frauderisico’s voldoende worden gereduceerd met beheersmaatregelen. Dit betreft onder andere functiescheidingen, zichtbaar vier-ogenprincipe in combinatie met interne controlewerkzaamheden. Er is geen verhoogd restrisico op fraude geïdentificeerd.